(Cadn.com.vn) - Hàng nghìn ngôi mộ không hài cốt (mộ gió) đã được lập và bán trái phép; nhiều diện tích rừng bị chiếm, phá để lập mộ phần; không ít người phải “cắn răng” chịu đựng sự lộng hành của các quản trang viên trong việc xây dựng mộ phần...

Chuyện “động trời” này tồn tại từ nhiều năm qua và không ít lần tại các kỳ họp HĐND các cấp của TP Đà Lạt, cử tri đã bức xúc phản ảnh nhưng vẫn chưa được ngành chức năng quan tâm, xử lý.

Loạn mộ gió

Cuối năm 2008, khi TP Đà Lạt đưa vào sử dụng lò thiêu xác tại nghĩa trang Du Sinh (NTDS), lập tức thị trường mộ gió ở Đà Lạt đã “nóng” lên. Một quản trang viên (QTV-xin không nêu tên), tiết lộ: Giá thấp nhất của một ngôi mộ gió bằng đất chưa xây là 3-4 triệu đồng/mộ đơn và 8-10 triệu đồng/mộ đôi; mộ gió đã xây giá phải từ 20 triệu đồng/mộ chiếc và 30-40 triệu đồng/mộ đôi. Giá mộ gió tăng cao còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như vị thế đẹp, đất bằng phẳng, gần đường... Vì lợi nhuận từ việc kinh doanh mộ gió quá cao nên QTV của NTDS bán cả phần mộ gió của người thân cho người khác như trường hợp của bà Nhơn ngụ tại số 10-Hai Bà Trưng. Còn ở nghĩa trang Thánh Mẫu do “cầu đã vượt cung”, không ít người khi mua mộ gió phải dở khóc dở cười vì bị lừa bán 2 lần cho hai chủ khác nhau như trường hợp của gia đình anh L.Đ.T, ở khóm Nguyễn Siêu (P.7, TP Đà Lạt).

Theo số liệu mà chúng tôi có được, số mộ gió hiện nay tại các nghĩa trang trên địa bàn TP Đà Lạt - chưa tính số mộ được các QTV lập và bán trái phép trước đây, cũng đã nằm ở con số hàng ngàn mộ. Chỉ tính riêng tại nghĩa trang Thánh Mẫu (P.7, TP Đà Lạt), người ta đã phát hiện có hơn 1.300 mộ, đó là chưa kể số “mộ chờ” được “quy hoạch” cho hậu sự của rất nhiều người, chiếm diện tích nhiều chục mét vuông. Còn tại NTDS (P.5, TP Đà Lạt), chỉ tính riêng số mộ phần được lập trái phép trên diện tích rừng bị chiếm, phá (gồm khu vực đồi Cao, đồi An Sơn, khu Mười Tuyển và sau đài hỏa táng) là hơn 1.000 mộ. Một cán bộ Hạt Kiểm lâm Đà Lạt cho biết: Hiện đơn vị đang phối hợp với Phòng Quản lý đô thị và chủ rừng thanh tra việc lấn chiếm rừng để xây mộ gió, nhưng việc kiểm tra mộ gió là rất khó vì giờ đây chỉ có người lập mộ gió, hay nói đúng hơn là QTV mới biết đích xác mộ nào đã có hài cốt còn lại không thể biết được bởi các nghĩa trang đã loạn mộ gió.

Ngổn ngang mộ gió.

Mạnh ai nấy “cấp”

Một số công nhân của Cty QLCTĐTĐL (nay đã nghỉ việc - N.V) phản ảnh: không chỉ có các QTV câu kết với các đối tượng bên ngoài vào chiếm, phá rừng, lập mộ gió để buôn bán trục lợi phi pháp mà còn có cả cán bộ của Cty QLCTĐTĐL trước đây cũng vô tư “cấp” mộ gió trong diện tích đất lâm nghiệp. Tại NTDS, theo khai nhận của QTV, trước đây ông Mai Văn Tĩnh và ông Tôn Thất Chiến (nguyên cán bộ Cty QLCTĐTĐL) cùng ông Nguyễn Văn Ngọc, nguyên Phó Giám đốc của Cty  này đã “cấp đất” cho hơn 60 người quen để lập mộ phần trong diện tích đất rừng phòng hộ. Cán bộ của Cty cấp một mộ thì nhân viên cũng sẽ cấp được vài chục mộ, thậm chí là vài trăm mộ.

Chính vì vậy, chỉ trong vòng 3 năm (từ 2006 - 2008), ông Nguyễn Văn Chương cùng một số QTV tại nghĩa trang này (có sự luân chuyển QTV) đã dễ dàng qua mặt lãnh đạo Cty “sơ ý” để cho các đối tượng bên ngoài vào chiếm hơn 2ha rừng để lập mộ gió, mộ mai táng, cải táng với số lượng lên đến gần 900 mộ. Còn tại nghĩa trang Cán bộ, một số cán bộ nguyên là lãnh đạo của Cty QLCTĐTĐL cũng đã “cấp” đến hàng chục mộ gió cho người thân. Và từ năm 2004 - 2008, ông Chương và ông Đinh Ngọc Phướng, QTV của nghĩa trang này còn tự ý “cấp” mộ gió cho hàng chục trường hợp khác mà không thông qua Cty.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Đà Lạt Nguyễn Trọng Ánh Đông cho biết: Đã chỉ đạo UBND TP Đà Lạt và các cơ quan chức năng làm rõ, kiên quyết xử lý các hành vi phá rừng lập mộ cũng như việc kinh doanh buôn bán mộ gió; lập lại trật tự trong việc quản lý cũng như cấp đất và xây dựng mộ phần tại các nghĩa trang, đồng thời sẽ thu hồi số mộ gió lập trái phép để cấp cho người có nhu cầu.

Riêng ông Chương đã lấn chiếm gần 2.000m2 đất rừng để lập mộ gió và số mộ này đã được “cấp” và an táng gần hết. Trong khi đó, ở các nghĩa trang Xuân Thành, Thái Phiên, Thánh Mẫu cũng chung tình trạng mạnh ai nấy cấp nên không thể quản lý được.

Điều đáng nói là các QTV ở các nghĩa trang có mộ gió trái phép này từ lâu đã lộng hành trong việc độc quyền xây cất mộ phần gây không ít khó khăn cho người dân nhưng đơn vị quản lý là Cty QLCTĐTĐL vẫn không có biện pháp nào ngăn chặn. Từ lâu tại các nghĩa trang này đã có “luật bất thành văn” của giới “buôn mộ”: dù là ai, việc xây cất lăng mộ cũng như di dời hài cốt phải để cho QTV bao thầu từ A-Z. Khổ chủ có nhu cầu xây mộ chỉ việc thỏa thuận giá cả và trao tiền tận tay. Vì muốn cho người thân đã qua đời có “mồ yên mả đẹp”, nhiều gia đình đã phải “cắn răng” chấp nhận thực tế này dù chi phí xây mộ đắt gấp đôi, thậm chí gấp 3 lần!

Sai phạm tiền tỷ, kỷ luật... khiển trách

Việc lập và xây mộ gió tại các nghĩa trang trên địa bàn do Cty QLCTĐTĐL quản lý đã diễn ra trong nhiều năm qua nhưng không hiểu sao vẫn cứ tồn tại? Trả lời câu hỏi này, Giám đốc Cty QLCTĐTĐL Bùi Trung Đường cho biết, nguyên nhân là do ban lãnh đạo Cty trước đây đã buông lỏng trong công tác quản lý.

Như trường hợp ông Nguyễn Quang Hiền, một thầu xây dựng ở nghĩa trang Thánh Mẫu trước đây được UBND P.7, TP Đà Lạt giao thầu xây dựng và cho mượn nhà kho tập đoàn để ở, sau khi thành phố bàn giao lại nghĩa trang cho Cty quản lý đúng ra là phải kê khai thu hồi lại toàn bộ cơ sở vật chất nhà xưởng nhưng Cty vẫn không làm mà để ông Hiền chiếm dụng.

Nay ông Hiền đòi Nhà nước phải đền bù 700 triệu đồng nếu muốn giải tỏa (!). Cũng theo ông Đường, liên quan đến việc lập và bán mộ gió, ngày 26-2, Cty QLCTĐTĐL đã ra văn bản xử phạt khiển trách 5 QTV gồm: ông Mai Văn Tĩnh, Châu Văn Sơn, Trương Thành Luân, Nguyễn Văn Chương và ông Đinh Ngọc Phướng.

Trong đó, các ông Phướng, Chương, Luân và Sơn bị khiển trách vì vi phạm về quản lý, bảo vệ, cấp đất mai táng, cải táng. Riêng ông Mai Văn Tĩnh bị khiển trách do buông lỏng trong công tác quản lý theo nhiệm vụ chức trách đã được giao để xảy ra vi phạm tại các nghĩa trang. Tuy nhiên, dư luận ở Đà Lạt không đồng tình với mức xử phạt này vì cho rằng số tiền trục lợi phi pháp là hàng tỷ đồng mà kỷ luật như vậy là quá nhẹ.

Không chỉ buông lỏng quản lý cũng như xử lý kỷ luật thiếu cương quyết, mà thậm chí cho đến nay Cty vẫn chưa có một quy chế cụ thể nào để quản lý nghĩa trang. Bên cạnh đó, thành phố cũng chưa có quy hoạch chi tiết cho các nghĩa trang nên tình trạng lập và bán mộ gió chưa biết còn kéo dài đến bao giờ.

Thụy Trang